فضای سبز شهری به مکانها و فضاهایی که بوسیله گلها و گیاهان و درختان پوشیده شده است گفته میشود. امروزه متاسفانه در جهانی زندگی میکنیم که طبق آمارها و شواهد در دست با یک بحران زیست محیطی مواجه است. تغییرات آب و هوایی، خطر نابود شدن تنوع زیستی و تخریب لایه ازن همگی نشات گرفته از فعالیتهای انسان در زمینه صنعتی شدن و ماشینی شدن زندگی در عصر حاضر است.
بعد از دو قرن تلاش انسان برای صنعتی شدن، عقلای جوامع مختلف تصمیم گرفته اند با ایجاد محیط زیست طبیعی و حفظ و نگهداری از آن در اکوسیستمهای بزرگ که شهرهای بزرگ را نیز در بر میگیرد قدم در راه ایجاد توسعه ای پایداربردارند. این پایداری که شامل اجزای ساخته شده محیط شهری است باید با تبیین برنامه ای مدون که شامل محیط زیست درون شهری و نگهداری اصولی از فضاهای سبز شهری است اجرا و برای رسیدن به آن تلاش شود. از ارکان مهم و اجتناب ناپذیر رسیدن به توسعه پایدار توجه به کیفیت زندگی و بالا بردن کیفیت محیط زیست ساکنین شهرها میباشد.
فضاهای سبز شهری مانند پارکها و تفرجگاهها و بوستانهای شهری، از اهمیت فوق العاده زیادی در بالا بردن کیفیت جوامع شهری برخوردارند. وجود گیاهان و درختان و بطور کلی وجود فضاهای سبز شهری جدای از فواید زیبا شناختی، بهداشتی و همچنین فیزیولوژیکی از مزایای اجتماعی دیگری نیز برخوردار است. وجود فضاهای سبز شهری به لحاظ اقتصادی نیز اهمیت دارد. مثلا وجود درختان و گیاهان باعث تصفیه هوای شهر از وجود آلایندههای سمیشده و باعث تلطیف هوا و پایین آمدن میزان این آلودگیها میشود که به طبع آن موجب کم شدن هزینه رفع این آلودگیها است. وجود پارکها و فضاهای سبز شهری باعث جذابیت شهر، افزایش گردشگری و در نتیجه افزایش درامد میگردد. کارشناسان و محققان بر این باورند که وجود فضاهای سبز خصوصاً پارکها تاثیر مستقیمیبا تقویت روحی و روانی مردمیدارد که از این مکانها استفاده میکنند.
مدیریت فضای سبز شهری
توجه به مسائل و علوم مرتبط با فضای سبز شهری، افزایش نیاز شهروندان به این گونه فضاها همگام با پیشرفتهای ما در زمینه صنعتی شدن شهرها و ماشینی شدن زندگی ساکنین شهرها و در نهایت تاثیر بسیار چشم گیر کیفیت محیطی و عملکردی این فضاها، رضایتمندی شهروندان از خدمات ارائه شده، و بطور کلی ارزیابی، طراحی و کاشت مناسب و حساب شده درختان و گیاهان در فضاهای سبز شهری، در کنار توجه به شرایط اقلیمیمنطقه مورد نظر و کوشش در حفظ و نگهداری فضای سبز با همیاری و همکاری مردم، آموزش و فرهنگ سازی، همگی از شاخصههای یک مدیریت قوی و توانمند به شمار میرود.
در این راستا یک مدیریت توانمند با جذب کارشناسان، محققین و استفاده از ایدههای نو در این زمینه و برنامه ریزی مناسب در عرصه طراحی و نظارت بر مراحل اجرای فضای سبز شهری و برپایی کارگاههای تخصصی فضای سبز و حضور مستمر و پیگیردر آن برای رسیدن به اهدافی به شرح زیر تلاش میکند:
۱ . بهبود وضعیت کیفی فضای سبز و افزایش سرانه فضای سبز برای کاربران.
۲ . حفظ کیفیت فضای سبز و توجه به افزایش کمیو تقسیم عادلانه سرانه فضای سبز در مناطق مختلف سطح شهر.
۳ . فرهنگ سازی و تشویق برای مشارکت شهروندان در حفظ و نگهداری فضای سبز.
۴ . تلاش برای پیدا کردن راهکارهای مناسب برای کاهش هزینهها.
۵ . بست و گسترش فضاهای سبز شهری.
امروزه بدلیل قیمت سرسام آور زمین و ملک در شهرها و نیاز به فضاهای سبز شهری مانند پارکها، بوستانهای محلی، جنگلهای مصنوعی و غیره برای مقابله با آلودگی هوا و جزایر گرمایی، بوجود آوردن فضاهای سبزی که با المانهای جالب و جذاب مانند ابنما، محوطه بازی برای بچهها، استخر و دریاچههای مصنوعی، کتابخانه، میز و نیمکت، رستوران و اغذیه فروشیها، سرویسهای بهداشتی و غیره برای ساکنین الزامیاست.